Er is erg veel informatie over GPS te vinden op internet. Ik beperk mij daarom tot wat basisinformatie en verwijzingen naar andere sites.
Een GPS, is dat handig?
Je overweegt een GPS aan te schaffen, waar moet je aan denken.
Jarenlang heb je gewandeld met een topografische kaart of met kaart en kompas en misschien soms met een hoogtemeter. Of je volgt meestal een paaltjes route of een gemarkeerde route. Wat voegt een GPS dan eigenlijk toe?
Niet zo veel, ook met een gps heb je goede kaarten nodig en een kompas is altijd handig. Bijvoorbeeld als je de namen van de omliggende bergen op de kaart terug wilt zoeken.
Een gps is absoluut noodzakelijk als je gletsjertochten maakt of je je buiten de gangbare paden beweegt. Bij een plotselinge weeromslag en zeker bij slecht zicht of invallende duisternis kan je je toch oriënteren en veilig aankomen op je bestemming. Als je tenminste vooraf de juiste voorzorgsmaatregelen hebt getroffen; bijvoorbeeld de goede kaart hebt geladen, je route vooraf hebt voorbereid, belangrijke tussenpunten en je eindbestemming hebt ingevoerd of tenminste hebt gecontroleerd of deze tussenpunten of je bestemming bekend zijn op de geladen kaart én reserve batterijen bij je hebt, ‘voor het geval dat’.
Maar los van nut en noodzaak, wandelen met gps is gewoon leuk!
Je moet je vooraf wel goed laten informeren want je moet er wel iets voor doen. De gebruiksvriendelijkheid van gps’en is niet vergelijkbaar met die van gps-systemen voor de auto. Je moet er aardigheid in hebben om wat uit te zoeken en goed met de PC om kunnen gaan. Als je twijfelt kan je ook een cursus volgen, sommige buitensportzaken bieden cursussen aan en ook een aantal Volksuniversiteiten.
Het eenvoudigste is om een gps aan te schaffen en daarbij de door de leverancier geleverde kaarten te kopen. Zeker als je niet zo handig bent met de PC. De kaarten, bijvoorbeeld van garmin, zijn over het algemeen van uitstekende kwaliteit maar ze zijn relatief duur. De topografische kaart van Nederland kost ca € 100 maar de topografische kaart van Zwitserland kost al snel € 300.
Een alternatief is de – gratis – OSM kaart, ‘Open Street Map’, deze kaarten worden beschikbaar gesteld door de Open Source gemeenschap op internet. Met deze kaarten kan je prima uit de voeten, ze zien er minder gelikt uit en meestal ontbreken de hoogtelijnen. Er is (soms) een manier om hoogtelijnen toe te voegen maar dit werkt niet altijd en is nogal complex. Anderzijds staan er soms routes of paden op deze kaarten die je op de gekochte kaarten niet zult vinden. De kaarten worden samengesteld en geactualiseerd door – mede – wandelaars. Je kunt ook zelf informatie uploaden.
Nadeel is wel dat je er iets voor moet doen. De kaarten moeten worden gedownload, omgezet naar een formaat, geschikt voor jouw gps, en worden overgezet naar je gps-apparaat. Er is ook een ‘Open fietskaart’ en een “Open wandelkaart’ voor Nederland. Deze kaarten zijn gedetailleerd en zelfs voorzien van hoogtelijnen.
Een gps is geen vervanging van een topografische kaart. Zeker in complex terrein zal je altijd een goede kaart nodig hebben. Bij slecht weer of bij een toer die qua planning anders verloopt dan voorzien, maar ook bij calamiteiten wil je snel overzicht hebben van mogelijke alternatieven. Een kaart is dan onmisbaar. Ook bij de planning van je tochten is een kaart handig.
Er is een groot aantal sites waar je informatie kunt vinden en waar je handige tools vindt om het gebruik van je gps te vereenvoudigen:
– http://www.allesovergps.nl/
– http://www.hiking-site.nl/navigatie_gps.php
– http://www.oppadmetgps.nl/
– http://www.anwb.nl/wandelen/wandelroutes/soorten-routes/wandelen-met-een-gps
Een handig boekje is ‘GPS-wijzer’ van Reitsma/Verbeek
Downloaden van kaarten van deze website
Bij de meeste wandelingen/bergtoeren die zijn opgenomen op deze website is het mogelijk om kaarten te downloaden:
- Bij bijna elke wandeling of bergtoer is een OSM kaart opgenomen. Deze is ‘schaalbaar’. Je kunt dus inzoomen op details;
- De meeste routes zijn als gpx-file te downloaden en direct in te lezen in een garmin-gps: de route/track – via bijv. 7Zip- in te lezen in Basecamp of Mapsource , te bewerken en te downloaden naar de GPS
Kaarten voor de gps
Garmin kaarten:
Deze kaarten zijn te koop, direct bij Garmin, bij de buitensportzaak en op internet.
De prijzen lopen uiteen van ca € 100 tot ruim € 300 per land. De prijzen zijn min of meer vastgesteld want het maakt niet zo veel uit waar je de kaarten koopt. De kwaliteit van de kaarten is nog al divers. Soms worden kaarten verkocht per gebied, de prijs is dan lager. De nieuwe generatiekaarten zijn zelfs instelbaar voor het gebruik wat je er van maakt: bergsporter, recreatief wandelaar, mountainbiker enz.
zie de site van garmin
OSM kaarten:
Deze kaarten zijn vrij verkrijgbaar op internet. Je moet ze wel zelf geschikt maken voor je gps. Daarvoor is op internet veel informatie beschikbaar. Vooral de site http://www.javawa.nl/ is een goede informatiebron. Hier vind je ook links naar de belangrijkste programma’s die je kunt downloaden. Onder meer de programma’s GMTK, Mapconverter en Device Manager zijn ideale hulpmiddelen.
Kijk voor meer informatie over de OSM-kaarten op http://www.openstreetmap.org/ of op http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Main_Page en voor Garmin op http://garmin.openstreetmap.nl/
De kaarten die je gekozen hebt krijg je in een aantal formaten geleverd. Kies voor de .zip-files en sleep deze naar het venster van het programma mapconverter van Javawa. Vergeet niet om daarna de kaart een unieke naam en nummer te geven met behulp van het programma GMTK. Al deze programma’s vind je op de site van javawa.nl.
Een goede instructie om OSM-kaarten te downloaden en te installeren vind je ook op http://www.gpswalking.nl/webpagina.php?wt_id=30
Met behulp van het programma Device Manager van Javawa kan je de kaarten op je gps beheren en kaarten, maar ook tracks en routes, overzetten.
Zie onder aan deze pagina een korte instructie voor het downloaden van OSM-kaarten.
Op de site http://www.openstreetmap.nl/content/kaartmateriaal.html vind je onder meer de open wandelkaart van Nederland en de open fietskaart. Hier vind je ook de instructie om de kaart te downloaden en te installeren.
In de openfietskaart zijn ook de fietsknooppunten opgenomen. Ook deze kaarten zijn routeerbaar.
LET OP: met de nieuwe versie van Basecamp/Mapinstall van mei 2018 is het niet mogelijk om kaarten van de PC over te zetten naar je garmin-apparaat. Je moet dan terug naar de oude versie van Mapsource/Basecamp. Je kunt deze downloaden op
http://www.gawisp.com/perry/mapsource/BaseCamp_462.exe Daarna moet je niet meer ingaan op het verzoek om de nieuwste versie te downloaden. Eigenlijk schandalig dat Garmin dit probleem niet verhelpt!
Routes en tracks
Als je een kaart hebt geladen op je gps kan je ook routes uitzetten. Als de kaart routeerbaar is kan je je bestemming opzoeken en als doel ingeven. Let wel: je kunt alleen bestemmingen of tussenpunten opgeven die in de kaart zijn opgenomen!
N.B. een track is een ‘kruimelspoor’ een lijn of kromme op de kaart. Een route is een berekende weergave. Je ziet waar je af moet slaan. Sommige gps’en geven bij een route een signaal als je een afslag nadert.
Veel eenvoudiger is het vaak om routes of tracks te downloaden en deze over te zetten naar je gps. Voor sommige sites moet je je aanmelden. Voor een aantal moet je betalen.
Een aantal sites waar je routes of tracks kunt vinden:
– http://gpstracks.nl/ m.n. tracks in Nederland (wandelaar, fietser enz.)
– http://www.gps-tour.info/nl/index.html m.n. west Europa
– http://nl.wikiloc.com/wikiloc/home.do
– http://www.gpsies.com/map.do?fileId=atxwgkmwqvbotoez voor Europa
– http://www.wandermap.net/nl/#lat=46.31922&lng=8.0517&zoom=9&type=2 hele wereld
Een heel mooie site voor bergwandelingen en tochten in de Alpen (m.n. voor Zwitserland, deel van Oostenrijk en Noord Italië) is: http://www.gps-tracks.com/main.asp Wel even aanmelden, maar dan krijg je ook fantastische tracks geleverd! Een aanrader voor iedereen die de bergen in trekt!!!
N.B. Probeer altijd te achterhalen wanneer de track is opgenomen. De winterroute kan aanzienlijk afwijken van de gangbare route in de zomer, zeker op de gletsjer!
Korte instructie voor het downloaden van OSM-kaarten:
Ga naar: http://garmin.openstreetmap.nl/
en kies onder de ‘werelddelen’ het betreffende land.
Ik neem hier als voorbeeld de kaarten van de Dolomieten.
—– N.B.: door een storing kunnen er al een tijdje geen selecties van landen worden gedownload. Je kunt dus alleen een heel land downloaden – en ev. in bijv. Mapsource of Basecamp een selectie maken (stand van zaken najaar 2021). —–
N.B.: zet een ‘vinkje’ achter: Enable manual tile selection: en kies vervolgens voor ‘reset selection’. Klik de kaartbladen aan die je wilt opnemen in jouw kaart.
Geef je E-mail adres op en klik op ‘Build my map’
Je krijgt dan een mail terug met uitleg:
en de bestanden:
Maak vervolgens in je kaartenmap een map aan voor het gebied, in dit geval ‘osm dolomieten’en sleep de bestanden osm_generic_windows.exe (voor de windows pc) en osm_generic_gmapsupp.zip vervolgens naar deze map. Pak beide bestanden uit in deze map. Klik op de ‘exe’ file en wacht het installatieprogramma af.
Open nu JAVAWA GMTK
De gedownloade kaart staat nu in het overzicht als OSM generic routable. Nu gaan we deze kaart een naam geven en een uniek nummer, anders wordt de kaart een volgende keer als je een osm-kaart download overschreven.
Als je nu mapsource of Basecamp opent, zie je de osm kaart.
